عمارت عبّاسی‌ها در کاشان

 

جاذبه های  گردشگری اصفهان

خانهٔ عباسیان در سال‌های ۱۲۴۵ تا ۱۲۵۰ هجری در محله سلطان امیر احمد کاشان ساخته شده و از لحاظ معماری و تزئینات حائز اهمیت است و با شمارهٔ ۲۰۲۰ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده‌است.

مجموعه تاریخی عباسیان همزمان با دوره قاجار توسط حاج محمد ابراهیم تاجر کاشی (پدربزرگ آیت‌الله سید محمد علوی بروجرودی) که از تاجران معروف چینی و بلور در کاشان بود ساخته شد. متأسفانه هیچ اطلاعاتی از معمار این مجموعه در دسترس نیست اما شواهد نشان‌دهنده آن است که ساخت این بنا ۲۰ سال به طول انجامیده‌است.

این مجموعه وسعتی بالغ بر ۵۰۰۰ متر مربع و زیربنایی در حدود ۷۰۰۰ متر مربع دارد و دارای ۵ طبقه و ۵ حیاط می‌باشد.

جلوه‌هایی از معماری اصیل ایرانی - اسلامی در طرح‌های بدیع و نقش‌های خیال‌انگیز گچبری و انواع تزئینات خود را به نمایش گذاشته‌اند و این زیبایی به حدی چشم‌نواز است که که طبق نظر کارشناسان این مجموعه را به عنوان نامزد دریافت جایزه زیباترین بنای مسکونی ایرانی – اسلامی در نظر گرفته‌اند.

این خانه تاریخی منحصر به فرد با همهٔ چشم‌اندازهای زیبایش تا کنون محل ساخت چندین مجموعهٔ تلویزیونی و فیلم سینمایی مانند سریال‌های مسافر ری (زندگی حضرت شاه عبدالعظیم)، ملاصدرا، خانه‌ای در تاریکی (ماه تابان) و جابر بن حیان بوده‌است.

هیئت امنای احیاء و مرمت بافت تاریخی کاشان با همکاری مالی وزارت صنایع و معادن، خانه تاریخی عباسیان را در سال ۱۳۷۴ هجری شمسی خریداری و مرمت کردند و این خانه در سال ۱۳۷۷ هجری شمسی به شماره ۲۰۲۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. بخشی از این مجموعهٔ زیبا به بنیاد سهراب سپهری نقاش و شاعر نامدار معاصر تعلق گرفته‌است و کل عمارت نیز تحت پوشش سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان قرار دارد.

alt

معماری خانه عباسیان 

در اینجا به نکات مهم در مورد معماری خانه عباسیان اشاره می کنیم:

استفاده از سبک گودال باغچه

سبک معماری در خانه عباسیان، "گودال باغچه" نام دارد. در این سبک معماری، بنا پایین تر از سطح کوچه ساخته می شود و اصطلاحا گود است. دلیل این کار این است که:

۱- خانه به آب قنات دسترسی داشته باشد و فشار آب مورد نیاز برای جریان داشتن تامین شود. 

۲- ساختمان در برابر گرمای تابستان و سرمای زمستان عایق باشد.

۳- از خاک گودبرداری برای تامین مصالح استفاده شود. خشت خام را همزمان با عملیات گودبرداری در کوره های آجرپزی که در مجاور مجموعه ایجاد شده بود، می پختند. به این وسیله در زمان و هزینه ها صرفه جویی شده و به دلیل همگونی جنسِ مصالح با خاک زمین های مجاور، استحکام بنا نیز حفظ می شده است.

قرینه سازی و فضاهای فصلی

قرینه سازی در این بنا کاملا رعایت شده و اگر خطی فرضی در وسط هر یک از اضلاع خانه رسم شود دو قسمت ایجاد شده کاملا قرینه هم هستند. بنا قسمت های زمستانه و تابستانه دارد و تنوع فصلی در آن به وضوح دیده می شود. بنابراین در هر فصلی از سال قسمت هایی از بنا مورد استفاده قرار می گرفتند که مخصوص فصل و متناسب با همان آب و هوا بودند.

 معماری درونگرا و اسلامی

ظاهر بی آلایش و درون با شکوه و زیبای بنا خبر از معماری درونگرا در ساخت آن می دهد. شهر کاشان از دیرباز به دارالمومنین شهرت دارد پس مسایل مذهبی در سراسر خانه رعایت شده است. کاربرد معماری محجبه (نقاب دار) -مثل آنچه که در سایر بناهای دوره  قاجار مشاهده می شود- در ساخت بنا به خوبی دیده می شود. از تقسیم بنا به دو بخش اندرونی و بیرونی گرفته تا وجود اتاق های تو در تو و متعدد، جدایی محل سکونت آقایان و خانم ها در تالارها، وجود دیوار حجاب در اطراف فضای بام برای گرفتن دید همسایه به داخل بنا و... همه و همه نشان از این نوع معماری دارد. بر روی در این خانه هم مثل خانه های قدیم دو کوبه با صداهایی متفاوت نصب شده است تا اهالی خانه از روی صدای کوبه ها تشخیص دهند که مهمان شان آقاست یا خانم.

عمارت عبّاسی‌ها در کاشان _خانهٔ عباسیان _مشاغل اصفهان _نیازمندیهای اصفهان

 

 
 

مطالب مرتبط